در این نوشته قصد داریم تا شما را با انواع ظروف نگهداری آشنا کنیم تا اطلاعاتی را که بدست می آورید کمکی باشد که در انتخاب مصرف ظروف بیشتر دقت داشته باشید . بدین ترتیب با شناخت ظروف ایمن سلامت خود و خانواده ی خود را تضمین نمایید.
شناخت ظروف ایمن
در ابتدا چه انتخاب هایی برای ظروف نگهدارنده غذا وجود دارد:
- ظروف پلاستیکی
- ظروف شیشه ای
- ظروف سرامیکی
- ظروف استیل
- ظروف یکبار مصرف آلومینیومی
زمانیکه تولیدات پلاستیکی از صنعت به زندگی روزمره ما وارد شدند،انقلابی بزرگ در رفاه و آسایش بشر رخ داد که صرفه جویی اقتصادی را نیز به دنبال داشت. پلاستیک ها موادی سبک ،مقاوم و در عین حال انعطاف پذیر با قابلیت شکل گیری و رنگ پذیری آسان در همه جا از زندگی ما حضور دارند. به نحویکه امروز درصنعت ساختمان،پوشاک،اتومبیل سازی،لوازم خانگی و تقریبا همه جا پلاستیکها را می توان یافت و گویا دیگر بدون آن نمی توان زیست.
با توجه به مضرات زیست محیطی و سلامتی پلاستیک ها، بشر همواره سعی کرد تا جایگزین دیگری برای آن پیدا کند. ولی متاسفانه جایگزین مناسبی که خصوصیات فیزیکی پلیمرها را داشته و مضرات شیمیایی آنها را نداشته باشد، هنوز یافت نشده است.بنابراین توصیه می شود که ما مصرف کنندگان اقدام به اصلاح رفتار مصرفی خود نموده تا هم خودمان و هم نسل های آینده کمتر تحت تاثیر عواقب زیان بار این ماده شمیایی واقع شوند.
ظروف غذای پلاستیک از مواد گوناگون پلیمری نظیر :
- پلی پروپیلن : در لیوان ، بشقاب و نگهدارنده های پلاستیکی
- پلی استایرن : در ظروف یکبار مصرف
- پِت : در بطری های آب معدنی
- پلی اتیلن : در ظروف طلقی
ساخته می شوند. دیگر مشتقات این پلیمرها نظیر ترایتان و سان نیز از پلیمرهای با رفتار بهینه شده برای ساخت ظروف می باشند.
پلیمری که آن را پلاستیک می نامیم، چیست؟
یک پلیمر از زنجیره ای از مونومرها بر پایه کربن تشکیل می شود که در پروسه پلیمریزاسیون به حالت شبکه ای در آمده و پلیمر را می سازد. متاسفانه در این رویه مقداری از مونومرها در زنجیره پلیمری شرکت نکرده و بصورت رادیکال آزاد در ماده پلاستیکی به جا می مانند. این رادیکال های آزاد میل شدیدی برای ترکیب شدن با دیگر مواد مجاور خود را دارند و عامل دما،محرک مناسبی برای این اتفاق می باشد. لذا توصیه می شود که از ظروف پلاستیکی استاندارد و تائید شده به لحاظ بهداشتی، برای حفظ و نگهداری مواد غذایی سرد و حتی المقدور خشک استفاده شود.
آن دسته از پلاستیکها که دارای استاندارد بهداشتی “غذایی” هستند،دارای تحمل دمایی بالاتری می باشند ولی فراموش نکنیم که قرار دادن غذای داغ یا بیش از حد گرم کردن ظرف باعث تغییر فرم پلاستیک و نفوذ آن به داخل ماده غذایی و سپس به بدن انسان می گردد. لذا توصیه می شود که حتی از ظروف پلاستیک دارای استاندارد بهداشتی معتبر ( FDA , SGS ) هم، تنها جهت گرم کردن غذا در مایکرویو استفاده کنیم و نه پختن آن.
ظروف یکبار مصرف آلومینیومی ظروف دیگر نگهدارنده اند که امروزه برای توزیع غذا درآن کاربرد دارند :
تحمل دمایی ظروف آلومینیومی در مقایسه با ظروف پلاستیک بالاتر است.با این وجود توصیه می شود که از نگهداری غذا در این ظروف نیز پرهیز شود چرا که آلومینیوم میل شدیدی به نفوذ کردن در درون مواد غذایی مجاور خود را دارد که در نهلیت وارد بدن انسان می شود. آلومینیوم بر خلاف آهن ماده ی مورد نیاز بدن انسان نبوده و بالا رفتن مقدار آن در بدن از حد مجاز منجر به ایجاد بیماری هایی می گردد که شایع ترین آنها آلزایمرمی باشد .
ظروف نگهدارنده سرامیکی:
این ظروف غالبا” در ۲ دسته ظروف سرامیکی و ظروف پرسلان (چینی) تقسیم می شوند. این ظروف نگهدارنده به لحاظ بهداشتی و عدم تاثیر بر سلامت محتوای درونی آن در جایگاه خوبی قرار دارند. در خصوص ظروف سرامیکی باید این دقت را داشت که دارای روکش لعاب استاندارد باشند.داشتن استاندارد غذایی تایید می کند که روکش رنگی ظرف از حد غیر مجاز کادمیوم که عنصری سمی می باشد برخوردار نیست. با این وجود با کنده شدن و پریده شدن روکش یا به اصطلاح لعاب ظرف و مشخص شدن بدنه قهوه ای سرامیک ،دیگر این ظروف جهت نگهداری مواد غذایی مناسب نمی باشند. اگرچه برای برخی مصرف کنندگان تنوع رنگی و گل دار بودن ظروف سرامیکی یک مزیت می باشد، ولی بسیاری نیز ترجیح می دهند که ظرف شفاف بوده و محتوای داخل ظرف قابل مشاهده باشد.
ظروف استیل:
استیل، آلیاژی از فولاد است که با ترکیب فلزات نیکل و کُرُم در برابر زنگ زدگی و تاثیرات شیمیایی مقاوم می شود.میزان مقاومت استیل در برابر خوردگی به مقدار کُرُم موجود در آن وابسته است. استیل های مناسب جهت ظروف غذا دارای ترکیب ۱۸/۱۰ با کد ۳۰۴ بوده که دارای ۱۸% نیکل و ۱۰% کُرُم می باشند. باید این دقت را داشت که استیل خوب ماده ی گرانبهاست، بنابراین ظروف ارزان استیل دارای درصد استاندارد نیکل و کُرُم نبوده و در برابر آب یا مواد اسیدی دچار خوردگی می شود و زنگ خواهد زد. ظروف نگهدارنده استیل، بهداشتی و با دوام بوده لذا برای نگهداری مواد غذایی مناسب هستند. البته ظروف استیل، برای گرم کردن غذا در مایکروویو مناسب نمی باشند.
ظروف شیشه ای:
ظروف شیشه ای دارای ۲ نوع بلور ساده و شیشه حرارت دیده شده می باشند .
از نظر مواد اولیه نیز ظروف بلوری یا از سودالایم یا از بوروسیلیکات ساخته می شوند. این ظروف نه تنها کاملا” بهداشتی بوده و مناسب برای نگهداری غذای سرد و گرم هستند، بلکه با انواع مختلفی از کیفیت بدنه شیشه ای ( در مواد اولیه و عملیات ساخت ) می توانند دارای ویژگی های متنوع استفاده در یخچال،فریزر،مایکروویو،فر و شعله مستقیم باشند. نوع شیشه حرارتی ظروف شیشه ای یا ( Tempered Glass ) پس از خارج شدن از قالب، تحت تاثیر عملیات حرارتی مجدّد قرار گرفته و در برابر ضربه و تغییر ناگهانی حرارت مقاوم می شوند. ظروف شیشه ای با بدنه حرارتی، ۲ تا ۳ برابر از بلور ساده مقاوم تر شده و در صورت شکسته شدنبدنه شیشه ای ، به ذرات ریز و کروی شکل تقسیم می شوند.
انواع ظروف ساخته شده از بلور ساده و ظروف شیشه ای ساخته شده از بوروسیلیکات شکست پذیری بیشتری داشته و ممکن است در برابر کوچکترین شوک حرارتی به راحتی بشکنند. این ظروف پس از شکسته شدن به قطعات بزرگ و برنده تقسیم می شوند. ماده اصلی اولیه بیشتر ظروف شیشه ای، سیلیس بوده که از ماسه طبیعی بدست می آید.بنابراین قابل بازیافت می باشند.لذا می توانیم با اطمینان از ظروف نگهدارنده شیشه ای برای حفظ و نگهداری مواد غذایی استفاده کنیم. مساله مورد توجه،ویژگی فیزیکی ظرف می باشد که باید متناسب با کاربردی که از آن می خواهید آن را انتخاب کنید.
ظروف قابل استفاده در فر را می توان در مایکروویو قرار داد ولی ظروف بلوری ساده که جهت استفاده در یخچال و فریزر ساخته شده اند، ممکن است پس از گرم شدن در مایکروویو و قرار گرفتن بر روی کابینت سرد آشپزخانه شکسته شوند.
محصولات گلس لاک از شیشه حرارت داده شده می باشند که از ماده طبیعی و برگشت پذیر به محیط زیست “سودالایم”ساخته شده اند.
گلس لاک در ۳ گروه کالایی قابل عرضه می باشد:
- بانکه های گلس لاک و پارچ و لیوان ها با شیشه بلوری ساده
- سری کلاسیک دارای درب ۴ قفل با تحمل دمایی تا ۱۲۰ درجه سانتیگراد قابل استفاده در مایکروویو و فریزر
- محصولات فر (Ovensafe) که علاوه بر استفاده در فریزر و مایکروویو می توان جهت گرم کردن ماده غذایی آن را بدون درب پلاستیکی در فر نیز قرار داد.
کلیه ظروف گلس لاک دارای استاندارد غذایی بهداشتی FDA و SGS بوده و کاملا سالم و بهداشتی می باشند و برای نگهداری و گرم کردن مواد غذایی مناسب هستند.
